„Nie powinno się skracać włosów, gdyż strzyżone rosną do wewnątrz głowy i przeszkadzają w pracy mózgu” - John Lennon

-Chodź Sisi, ogolisz mnie- powiedziałem opierając się o framugę drzwi jej gabinetu. Uśmiechnęła się smutno.

-Nie będzie ci szkoda? Uparty jesteś jak osioł.

-Już dawno myślałem o ścięciu włosów- skłamałem,. Bo chociaż czasem latem nachodziły takie myśli, nigdy tak na poważnie o tym nie pomyślałem, żeby to zrobić. - Będzie wygodniej. I jeszcze zdążę przywyknąć.

-No trudno. Jak ci nie pomogę sam to zrobisz, mam rację?

-Owszem. I będę wyglądał jeszcze gorzej niż uciekinier z Oświęcimia.

Dzisiaj na to był dobry dzień. Deszcz uniemożliwił mi realizację innych planów, chodziłem po domu z kąta w kąt, z książką w jednej ręce i kubkiem kakao w drugiej. Snułem się z kąta w kąt i skoro już podjąłem decyzję, o której mówiłem tylko Sisi, uznałem że to dobry pomysł, by zrobić to dzisiaj, od razu. Jeszcze zdążyć przywyknąć, miesiąc ponad przed operacją. Słuszny dzień na pozbycie się włosów.

Długie włosy miałem prawie zawsze. Tylko wtedy, gdy Sisi ścięła mi dready, gdy przyszedłem pijany do domu, przez jakiś czas wszystko szybko odrastało z krótkich, ale nie trwało to długo przecież. To była pierwsza wojna domowa o włosy, pamiętam jak dziś. Zwłaszcza największa awanturę o te ścięte dready zrobiła moja mama, obrażając się śmiertelnie na swoją matkę z despotycznymi zapędami.

Do długich włosów przywykłem, jak do naturalnej części siebie. Nie chodziło o jakieś szczególne przywiązywanie wagi do wyglądu, po prostu zawsze rosły sobie dziko i nieskrępowanie, przez jakiś czas tylko podgalane tylko po bokach przez moją byłą dziewczynę, bo miała taką fantazję, a mi było naprawdę wszystko jedno co mam na głowie. Od czasu do czasu, gdy zapuściły się za bardzo, zaczynały sięgać za łopatki albo do pasa, brało się nożyczki z kuchni i się je podcinało, krzywo bo krzywo, ale i tak nie widać, bo kręcone i tyle ich, że to nie ma znaczenia. Ot, tak, po prostu, podcinało się, żeby znowu mogły się rozrastać niesfornie i w tym swoim braku pokory za bardzo nie przeszkadzały.

Przywykłem do długich włosów, tak jak wszyscy ludzie którzy mnie znają.

Zawsze były też jakimś znakiem szczególnym, rozpoznawalne w tłumie, nad którym i tak górowałem wzrostem. Ale po tych włosach z daleka zawsze poznawali mnie na korytarzu uczelni czy na ulicy znajomi z daleka.

Nie były nigdy wyrazem jakiejś filozofii, próbą wbicia się w grupę metalowców czy hippisów, nie nosiły znamion haseł politycznych czy tych pochodzących ze świata mody. Były bo były, częścią Królika jak za duże czarne oczy, 15 kg niedowagi, za długie palce dłoni przypominające rój pająków czy rozlazłe stopy. Były częścią całości, na którą składa się też stale zmieniające ciało, starzejące się przecież, ulegające zmianom z dnia na dzień, z każdym ścieraniem naskórka. Długie czarne kręcone włosy, które jednak nieraz się przydawały.

Czasem przydawały się na scenie, to dzięki nim można było grać upiora który powrócił z zaświatów, nieźle wyglądały w Hamlecie, stworzyły część roli islamskiego demona. Czasem bawiły się nimi liczne dziewczyny, zaplatające z nich warkocze czy wplatające w nie kwiaty, na co ja wiecznie pozwalałem, b nigdy mi to nie przeszkadzało. Czułem się wtedy zabawnie, jak koń na przy wystawnym wozie, który musi mieć wstążki w grzywie, żeby było elegancko.

Jednak te włosy, które zawsze były bo były, włosy które zaczynały już powoli siwieć, gdy skończyłem 26 lat, były ważną częścią życia, pewnym tłem, które było bo było, ale do którego się przywykło przez lata.

Majki goląc się pierwszy raz w życiu na łyso, na 4 roku studiów, przez to, że zaczął łysieć, powiedział, że każdy kiedyś dorasta i ścina włosy.

Może ja tak naprawdę nie chciałem dorosnąć. A raczej stracić pewnej części siebie, tej, która skacze po kałużach i nadal nie umie zrozumieć braku zachwytu nad manufakturą cukierków. Może włosy, te długie i niesforne, stały się metaforą mojej własnej niesforności wobec świata, mojego fantazjowania o poranku o rzeczach niemożliwych, niczym Alicji która wpadła do Króliczej Nory, fantazjowania, które się spełnia przecież. Może jednak były podszyte ideałami, bo co to za Indianin, który głowę ma ogoloną i nie ma gdzie zatknąć orlego, w moim przypadku kruczego pióra? Może te włosy, zawsze w bałaganie, nieładzie nie tylko byłby bo były. Tego dnia, gdy miały zostać zgolone, stały się symbolem. Nie tłem, a czymś ważnym. Niestety, symbole zawsze najbardziej obrywają po mordzie, gdy przychodzi do wojny.

Stwierdziłem, że tak będzie łatwiej. Sisi twierdziła, że wygaduję bzdury, że to i tak nic nie zmienia, że tragizuję jak to mam w zwyczaju ( bo według swojej babci jestem strasznym histerykiem „ jak każdy artysta” jak to mawia i trudno się z tym stwierdzeniem momentami nie zgodzić). Ale ja uparłem się, że przecież w szpitalu, po operacji to będzie tylko dodatkowy balast. Przecież już teraz doskonale wiem- przez tydzień- dwa, póki rana się nie zrośnie, nie będę mógł wejść pod prysznic nawet, żeby móc sobie te długie włosy umyć. Normalnie, jak zdrowy sprawny człowiek. Jak żebra będą mnie napierdalać jak ostatnim razem ( choć wtedy było całkiem inaczej, wiem doskonale, ale jednak) to przy każdym podnoszeniu ręki będę sykał i kurwił jak szewc. Więc prościej, logiczniej będzie, jak się ogolę. Łysa głowa to o wiele mniej kłopotu dla tych, którzy muszą się mną zajmować.

Widzicie, ja nie znoszę świadomości tego, że mogę być dla kogoś ciężarem. Tak, wiem doskonale, ci którzy nas kochają nigdy sami tak tego nie odbierają, cieszą się nieraz, ze mogą nam pomóc, zająć się nami, gdy tego potrzebujemy. Wiem doskonale, że pomimo iż ciężko się opiekować osobą chorą, mimo iż nieraz trzeba wręcz zagryźć do krwi wargi żeby nie krzyczeć z powodu cudzego bólu, jeśli się kocha, zrobi się wszystko i zostanie się w najcięższych chwilach. Znając to od tej strony, osoby opiekującej się bliskim, wszystko jest jasne.

Ale teraz, może na wyrost, mam wrażenie, że zaczynam rozumieć swoją mamę, która płakała nieraz nie nad swoim bólem, nad włosami wypadającymi po chemii, nie nad wymiotami, widmem śmierci- ale nad nami. Nad tym, że nas krzywdzi, przez to że choruje. Wtedy, te parę lat temu mówiłem jej, żeby nie przesadzała, że ma całkowicie absurdalne myśli, że może jest ciężko ale przecież dajemy radę, nigdy nie oddamy jej do hospicjum i chcemy ponosić tą odpowiedzialność, to wręcz oczywiste. Ale wtedy byłem po drugiej stronie.

Teraz nie będę oczywiście jak moja mama. Ale przez jakiś czas stanę się kimś, kim trzeba się opiekować. Kimś kto nie może podnosić, chodzić na spacer z psem, męczyć się nadmiernie, nie może bawić się z dziećmi siostry w gonito po całym domu. Kimś za kogo trzeba robić to i tamto, pomagać mu. Ta myśl mnie przytłacza, momentami odbiera mi oddech. Nie chciałem nigdy, żeby trzeba było mi pomagać się myć i wchodzić po schodach. Nigdy nie chciałem zostać „pacjentem z podwyższonej grypy ryzyka”, który po operacji serca nie wróci być może już po tygodniu do domu, lecz po dwóch albo trzech a po 4 tygodniach nie będzie biegał, tylko jeszcze leżał głównie w łóżku. Nigdy nie chciałem wielu rzeczy, ale muszę je przyjąć.

Zawsze po prostu była mi niewygodna myśl o byciu niesamodzielnym, więc staram się to minimalizować jak najbardziej. Może w trochę absurdalny sposób.

Wiem, że mogę przesadzać. Ale po prostu przywykłem, że to ja jestem za kogoś odpowiedzialny. Ja najpierw dorabiałem w wieku już 16 lat na poważne, żeby ta rodzina mogła się utrzymać. Chwytałem się różnych zajęć, od bycia barmanem począwszy na szyciu zwłok kończąc. Nie żebym na to narzekał- większość zajęć to była genialna przygoda, doświadczenie i nauka. Przynajmniej nie zostałem leniem, coś mnie mobilizowało.

Ale to ja zawsze byłem tym który się zajmuje, nie którym się zajmują. Ja uczyłem młodsze siostry wiązać buty i używać widelca, kiedy mama była zbyt zajęta na uczelni. Ja przewijałem bratu pieluchy i gotowałem mu marchewkę. A potem uczyliśmy się razem mówić w języku migowym. To ja zajmowałem się mamą, gdy zachorowała. Podawałem jej leki i ja właśnie ogoliłem jej głowę, gdy zaczynała łysieć po chemii.

Jasne, nigdy nie byłem w tym wszystkim sam, w końcu jesteśmy rodziną. Ale przywykłem, że to ja przejąłem pewną rolę, z której nie wywiązał się mój ojciec, przywykłem, że ja się opiekuję, a mną można zajmować się dyskretnie, jak robią to od lat dziadkowie. Sisi wysyłając mnie do lekarzy i strofując, będąc nieraz jadowitą żmiją, dziadek zabierając na szachy w plener i ucząc mądrości życiowej. Jak opiekuje się mną rodzeństwo, słuchając mojego wiecznego marudzenia i przekomarzając w różnych dyskusjach. Jesteśmy rodziną, kochamy się i musimy się sobą wzajemnie zajmować, bo miłość zobowiązuje we wszystkich kierunkach. Po protu, nigdy nie musiało to być tak dosłowne, jak teraz.

Bo tamto, gdy miałem te kilkanaście lat się nie liczy. Tamto to był inny świat.

Nie przywykłem więc, by sobie dosłownie nie radzić. Od wielu lat radzę sobie ze wszystkim, co mnie spotyka. Ze złamanym sercem, z odchodzeniem bliskich, z rachunkami za telefon ponad normę, ze złamaną nogą z którą nawet przecież biegałem, ze swoimi demonami, z histeriami nocnymi, naprawą pralki z czasów radzieckich.

Zawsze o problemie można porozmawiać, przyjść się przytulić, poradzić. Z rodziną, z przyjaciółmi, którzy przecież są rodziną, którą sami sobie wybieramy. Wiem, że nigdy z niczym nie jestem sam. Ale ostatecznie radzę sobie sam. Ze swoją głową, na swój sposób. Może dlatego, że mocno trzymam się swojego widzenia świata. Może dlatego, że jak każdy baran, jestem nadmiernie i nieraz głupio uparty. A może to przesadzona pseudo-duma człowieka kiedyś złamanego. Może to męskie ego, ambicja która i mnie nie ominęła, choć nigdy nie postrzegałem siebie jako typ macho i tak, nadal płaczę na filmach.

Może po raz pierwszy wisi nade mną widmo chwilowej, bo chwilowej jednak, ale dosłownej zależności, bezsilności gdyby coś się stało. Widmo bezbronności. I to sprawia, że trochę przesadzam.

-Na pewno golimy? Może byś chociaż ściął, a nie golił?- marudziła Sisi, krzątając się po łazience i podłączając maszynkę do cięcia włosów do prądu. Nikt nie wie, skąd wzięła się w domu, znaleziona podczas remontu gdy byłem jeszcze nastolatkiem, skąd wzięła się w jednym z kartonów z duperelami( czyżby też była radziecka? )- nikt nie wiedział. Jedyna osoba której się przydała, była Ida gdy goliła sobie bok głowy mając te 16 lat...i mama. Teraz kolej na mnie.

-Golimy, nie marudź.

Zabrzęczała złowieszczo, krztusząc się, jakby zaraz miała się popsuć. Sisi zaczynała ścinać, dziwnie bo nie od środka, a za uchem, od tyłu, resztę włosów przerzucając mi na twarz jakbym był Wujkiem Coś. Robiła to jakoś po swojemu, ale nic nie mówiłem, bo ona zawsze ma swoje sposoby, w które nikt nie waży się wtrącać. Moja despotyczna, złośliwa babcia.

Nagle do łazienki wdarł się ryk i lament. Dwie smarkule, moje młodsze siostry, wbiły przez drzwi jak pocisk armatni albo kot któremu pali się ogon. Ida wściekła, Em pociągająca nosem. Sisi zamarła z golarką w ręce zdezorientowana, tak samo chyba jak i ja.

-Ty debilu! Ty idioto! Ty ...-taki i owaki, padło jeszcze parę mniej cenzuralnych określeń z ust starszej z młodszych sióstr- Co ty sobie wyobrażasz palancie?

Jedno co trzeba wiedzieć o Idzie- nie denerwuje się jej. Po prostu, nie. Kiedyś wybiła mi szczękę. Przypadkiem, ale jednak potrafi. Skuliłem się na krześle, które sobie przyniosłem tu z pokoju.

-No głowę golę...-powiedziałem spokojnie, pojednawczo.

-Mama ogoliła głowę i umarła!- rozdarła się histeryczka Em, jakby miała 6 lat, a nie 16.

Zgłupiałem totalnie.

-Ale mama miała raka...ja się golę żeby wygodniej...z myciem, ze wszystkim, żeby kłopotu nie robić....

-Przecież ja ci idioto tą głowę umyje! Nawet ci lepszy szampon kupię!- wydarła się na mnie Ida.

-No, mówiłam że to głupi pomysł od samego początku.-rzuciła teatralnym szeptem moja babcia, nadal dzierżąc golarkę w dłoni jak jakiś australijski farmer gotowy na strzyżenie owiec. Stała, mając ten swój ironiczny, wszystkowiedzący uśmiech na twarzy. Do łazienki zaciekawiony hałasem przyszurał też charakterystycznie, ze stoickim spokojem dziadek, a za nim przydreptał mój najmłodszy brat, który może wycia i lamentów nie słyszał, ale wyczuł, że coś się święci. Zrobiło się tłoczno, jedno zaczęło gadać przez drugiego. Em tłumaczyła dziadkowi że chcę się zabić, Ida wtórowała dziwnymi słowami rzucanymi od czasu do czasu ( wśród wszystkich najbardziej wbiło mi się w uszy „burak”), Sisi pogwizdywała jakąś wyjątkowo wesołą melodię, przytupując, Bruno próbował się zorientować w tym harmidrze co się dzieje, nie widząc z czyich warg czytać.

-Chwila! Spokój, ciżba! Po kolei!- wstałem z krzesła, żeby zyskać trochę przewagi nad będącą w furii Idą i zasmarkaną, zapłakaną Em, nad zdezorientowanym Młodym i zdziwionym dziadkiem. Jak się mówi z góry, jest łatwiej, przynajmniej, do tego przywykłem, górując nad wszystkimi wzrostem. Nieraz tak „z góry” uspokajałem sytuację. A ta robiła się coraz bardziej absurdalna, choć, o absurd nietrudno w naszym domu ( tylko u nas chyba może dojść do rzucenia w siostrę ciastem, całkiem jak w filmie, za obrażenie dzieł Thomasa Otta. Niby wszyscy oczytani i wykształceni, a ogłady i opanowania za grosz. )

-Króliku, czy to prawda, że ty chcesz się zabić?-zapytał z powagą i charakterystycznym dla siebie spokojem Stefciu.

Przewróciłem oczami

- Ta, i co jeszcze?- zwróciłem się do sióstr-O co wam się rozchodzi smarkate? To tylko włosy, będzie łatwiej.

-To wcale nie tylko włosy- zagulgotała Em- Nie dość, że będziesz wyglądał jak obskubany kurczak ( dzięki siostra, wiem, jaki jestem zajebiście przystojny), to to tak, jakbyś się kładł do trumny. Jakbyś się chciał zabić!

-A, to teraz rozumiem...-wymamrotał do siebie dziadek w tle.

-Że co?! Że co ja robię? Pogłupiałyście? -zapytałem już całkiem poważnie.

-No bo my wiemy że ty tych włosów nie chcesz ścinać, ale zachowujesz się jak ostatni kretyn, jakbyś miał wyciągnąć kopyta w tym szpitalu- zaczęła tłumaczyć Ida- Niby nic nie mówisz, ale cichcem po notariuszach latasz, nerwowy chodzisz, mało a trumnę zamówisz za naszymi plecami!

-Nie zamówię trumny, oddaję ciało medycznej...

-Nosz kurwa Kordian! O to mi chodzi! Te włosy to już przeginka totalna! Po chuj ci to?!

-Idalio Luzio S., zważ na język!- wtrąciła się babcia. -Ale ma rację. Ja od razu mówiłam że to zły pomysł, widzisz, babcia zawsze ma rację. - ponownie przewróciłem oczami, choć już się śmiejąc.

-Ale to tylko włosy, odrosną. - powiedziałem.

-Odrosną, odrosną...ale długo będą rosły. A to tylko parę tygodni w szpitalu, parę miesięcy rehabilitacji i co? Włosów nie szkoda? Szkoda. - załkała Em, już trochę uspokojona.

-No dobra, może szkoda, ale byłoby wygodniej i...

-Wiesz że przesadzasz, nie? Masz tam tylko pójść i wrócić. Taki sam jak jesteś. Trochę pokwękasz, pokwękasz jak cię będzie boleć, raz dookoła ciebie poskaczemy a potem znowu możesz nam prać.- zaśmiała się już Ida, zarażona chyba moim wracającym humorem.

Te włosy chyba stały się pewnym symbolem. Nie pomyślałem o tym w ogóle, że cała rodzina może po tym, co stało się z mamą odebrać to...całkiem inaczej. Jako pewne poddanie się i pogodzenie z losem, jeszcze przed bitwą. Jako pewne moje zrezygnowanie. W końcu łysa głowa w wielu kulturach jest symbolem pokory. A ja pokorny wcale być nie chcę. Nie w tej kwestii, choć, gdy będę musiał- cóż, trudno.

Prawie cała rodzina ( jednak najstarsza siostra mieszka osobno i trochę- dzięki bogom, bo nie zmieścilibyśmy się w tej łazience żadnym sposobem) stała chwilę w ciszy przyglądając się mojej głowie.

-Miałam rację że nie ma ścinać. A co z tym teraz?- zapytała się Sisi, patrząc na kawałek mojej ogolonej skóry.

-Już ja się tym zajmę!- wykrzyknęła z entuzjazmem Ida- Wygolę cię jak Anka, o!

Tak też włosy zostały, nie licząc dziwnie podgolonego tyłu, czego i tak nie widać za bardzo w tej gęstwinie, póki nie postanowię ujarzmić czarnej strzechy w wielką kitę.

Włosy zostały, będąc wcześniej powodem do sporu i stając się może jakimś symbolem, choć, przecież zawsze tylko były bo były. Ot tak, jak cała reszta mnie.

I włosy mają zostać, tak samo jak ja, mają wrócić w takim samym kształcie i całości. Jak ja pijący swoje kakao w kuchni i patrzący na tych wszystkich wspaniałych ludzi z czułością, tych ludzi, którzy są moją rodziną. Bo temu ogromowi miłości nie można przecież ani włosów moich, ani mnie jeszcze odebrać. Choć nikt nie mówi, że jakakolwiek pora jest dobra...to jeszcze na to po prostu za wcześnie. Jeszcze za wcześnie.

A tak w sumie, jakby nie patrzeć, włosy doczekały się swojego filmu, wielu wersji tegoż wystawianego w teatrach i swojej piosenki w czasach gdy były symbolem. A i z tymi hippisami miewam coś wspólnego XD :