Pieśń wielorybów

Tak więc od wczoraj tkwię w szpitalu.

Mogłoby lać, zamiast tak pięknie świecić mi słonecznym, żółtym światłem w twarz, pomyślałem dzisiaj rano. Mogłoby lać, zamiast kusić i obiecywać i pokazywać niespełnione starania. Mogłoby...Ale nie leje, więc pogódź się z tym, czego nie masz i podziękuj za to, co masz. Nic prostszego, pomyślałem zaraz.

W szpitalu jakoś mniej weselej, bo tak naprawdę nie czekam tylko na wyjście, a czekam na swoje małe konieczności, czekam na ten wtorek świecący w kalendarzu zaznaczoną na czerwoną datą. Czekam i myślę sobie, jak po prostu dobrze będzie mieć to z głowy, choć rzecz jasna denerwuję się niemiłosiernie i robię się przez to jeszcze bardziej marudny niż zazwyczaj. Dlatego nawet słońce rano mi się nie podobało, słońce mówiące o niespełnionych zamiarach i o więzieniu jeszcze dobitniej. Ale i to przeszło, bo świat przyjmuje się jakim jest i ma się nadzieję.

Nadzieją człowiek może się nieraz wspaniale karmić. Podziękowałem więc za słońce, choć tym razem raniło. Ale i oświetlało jaskrawo odczucia, a i to jest przecież ważne.

Od rana Cat Stevens na słuchawkach, bo jak mało kto poprawia humor. Taneczny krok i rozśmieszanie pielęgniarek, kolejne małe wojny z moją prywatną siostrą Ratched. Chyba się stęskniła.

Oczywiście, moje życie nie mogłoby się odbyć bez malutkich przypałów. Nawet pomiędzy pobieraniem krwi, obrzydliwym szpitalnym obiadem a odwiedzinami rodziny i znajomych muszę się jak zawsze w coś wpakować. Tym razem mam wrażenie, że jestem podrywany przez 50-letniego "konesera męskiej urody" który twierdzi jako i siostra Róża ( zdrajczyni!) że mam "boskie kości policzkowe" i "wyjątkowe oczy". O ile drugi komplement zaskakuje, o tyle bombardowanie takimi jak pierwszy przytoczony deprymuje co najmniej. Mam nadzieję, że tylko mylnie odbieram sygnały. Nie chodzi o to, że nie lubię być podrywany przez 50-latków w atłasowych szlafroczkach. Ja w ogóle nie lubię być podrywany. Nie lubię komplementów. Nie lubię być klepany po tyłku. Na szczęście nie czerwienię się łatwo i umiem chyłkiem uciekać do swojej sali, z czego pielęgniarki mają niezły ubaw.

Po prostu, nie ma lekko. Ale jest mimo wszystko zabawnie. Teraz pozostaje wytrzymać w tym nastroju do wtorku.

Noce jak zwykle są ciężkie. Ale tu z pomocą przychodzą...humbaki.

Delikatne pomimo swojej potęgi, tajemnicze i wrażliwe stworzenia głębin. Te, które potrafią cudownie się bawić, wyskakiwać figlarnie pomimo swej wagi ponad toń oceanu i te, które jak żadne inne czarują dźwiękiem. Dźwiękiem, który brzmi jak pradawna modlitwa głębin. Jak pierwotne drżenie samego początku, wydobyte z niezbadanego i zagadkowego dna.

Wielu ludzi zawsze bawiła moja fascynacja humbakami. A niektórych przerażały wręcz dźwięki które wydają te przepiękne jak dla mnie stworzenia.

Wielu, gdy zakłada słuchawki na uszy i zamyka oczy, dostaje wręcz szału. Stają się przerażeni. Nieraz słyszałem, że to brzmi bardziej jak psychodeliczne dźwięki z horroru albo jakiegoś nawiedzonego szpitala psychiatrycznego. Mnie to uspokaja. W śpiewie humbaków tkwi niesamowita harmonia, na którą nieraz człowiekowi trudno wpaść. Jakby to one, wspaniałe kanarki morskie odnalazły całkowitą równowagę, a człowiek szarpał się na swoich strunach, szarpiąc je nieraz za szybko. Za chaotycznie, Jakby myślał też za dużo. A ich melodia płynie wprost, do samego centrum duszy, do samego serca.

W śpiewie humbaków tkwi wielki spokój, ten, który nieraz tak trudno odnaleźć w naszym świecie. Świecie, w którym stąpamy twardo po ziemi. Ja wolę nieraz zanurzyć się w oceanie- i to dosłownie. Dla nikogo nie jest tajemnicą, że pływać w jeziorach, morzach, oceanach kocham. Kocham czuć tą wolność pomimo oporu wody, kocham ten brak stałego gruntu i płynność. Figlarność dotyku, zmysłowość doznań, jaką tylko woda zapewnić umie. Uwielbiam czuć się intruzem i stawać się zarazem z wodą jednym. Przyjmować od niej doznania i dawać jej własne, bo łatwiej w niej dać tak wiele dotykiem, niż na lądzie.

Czasem marzy mi się bycie rybą, posiadanie skrzeli i płetw, bycie rybą, wcale nie zimną, a po prostu swobodną w świecie, do którego ja już nie mam dostępu. Nie takiego, jaki ma ona.

Kocham nurkować, nieraz za głęboko udając się nawet bez butli z ożywczym tlenem. Bo toń pociąga, miejsce, skąd wszyscy pochodzimy, a do którego już nie potrafimy należeć właśnie, jak należą ryby i humbaki, moje kochane. Ale tam można odnaleźć idealny spokój właśnie ( innym takim miejscem chyba są szczyty gór, przedziwne, prawda?) gdy ciemne wody, jak wody płodowe, gdy byliśmy w brzuchach naszych matek, otaczają nas i wyciszają. Ciemna, ciepła toń, słodka gęstość, z której nie chce się nieraz wychodzić. Chce się zanurzać coraz głębiej i głębiej, niżej i niżej, aż do samego serca. Chce się poczuć znów opiekę matki nas wszystkich, matki natury, matki ziemi. Matki, której tak często nie szanujemy. Marki, o której zapominamy.

Czasem mam wrażenie, że pieśni humbaków są właśnie dla niej. To jak modlitwy bez słów, wyznania miłosne skoncentrowane w jednym strumieniu, o którym my zapomnieliśmy. Którego my nie umiemy nieraz już czuć, zgubieni na swym lądzie, zgubieni w miastach, w myślach. Za dużo myślimy, za mało czujemy. Za bardzo patrzymy oczami, za mało widząc. Słuchamy, nie słysząc. Nie poddajemy się cyklowi życia i śmierci, walczymy z nim, zamiast za niego dziękować.

Zatem te pieśni uspokajają mnie, sprawiają, że wracam tam, gdzie udać się teraz nie mogę. Pozwalają przenieść duszę, zmęczoną teraz zgiełkiem i stagnacją jednocześnie pod wodę, pozwalają otulić się ciepłym chłodem oceanu i najjaśniejszą z ciemności. Wcale a wcale nie klaustrofobicznie, jak wielu by mogło sądzić. Wręcz przeciwnie. Z pełnym oddechem.

Nigdzie bowiem nie docenia się oddechu tak jak pod wodą.

Przed wielu laty sądzono, że humbaki śpiewają po to, by zachęcić samice do rozrodu. Znany wszystkim mechanizm, ptaki też śpiewają miłości. I takie utwory humbaki też mają w swoim zanadrzu, lecz nie tylko. Czy wiecie, że dość niedawno w sumie odkryto, że śpiewają nie tylko samce, choć robią to donośniej?

Gdy jeden humbak usłyszy drugiego, wplata część jego pieśni w swoją. Jakby łączyły swoje symfonie miłosne i inne opowieści, jakby łączyły swoje być może modlitwy podmorskie w jedno. W jeden głos. Gdy pewnego dnia humbak z Pacyfiku żyjący koło Australii usłyszy drugiego, żyjącego troszkę dalej, przekazuje mu część swojej pieśni. Po wielu latach jego symfonia, jego emocje i harmonia jego śpiewu może być słyszana niedaleko Alaski. Była przekazywana "z ust do ust", aż dotarła i tam, razem z innymi. Przez to, że jeden dźwięk był przekazywany jednemu stworzeniu przez drugie, stworzona została jedna wspólna melodia. 

Brzmi znajomo? Bo dla mnie tak. To całkiem jak ludzkie opowieści. To wcale nie coś, co ma czemuś służyć, jak zwykliśmy my, "wspaniali ludzie", zakładać u zwierząt ( zapominając, że sami nimi jesteśmy). To jak nasze dawne opowieści, przekazywane z ust do ust, nigdy nie spisane. To jak nasi dawni bogowie, żyjący w naszych słowach i świadomości, żyjący w opowieściach właśnie. To jak serce zawarte w słowach. W melodiach przy dawnych ogniskach. Tańcach plemiennych. 

Niestety, my, ze swoją ekspansją przeszkadzamy nieraz tym stworzeniom. Przez wiele lat wiele humbaków ( i nie tylko, także delfinów i innych waleni) było zagubionych w okolicach Vancouver ( tam było to przynajmniej zbadane) przez coraz większy hałas czyniony choćby przez ludzkie łodzie. Czy zdajecie sobie sprawę, że walenie czuły się tak samotne i zagubione bez swych pieśni, że zmieniły częstotliwość i głośność wysłanych sygnałów w toni wodnej, żeby w tym przeklętym, czynionym przez człowieka hałasie mogły się nadal słyszeć? Piękne i przerażające z jednej strony- piękne przez to, jak ich pieśni są dla nich ważne, przerażające przez nas. Że nawet to, piękne podwodne opowieści potrafimy niszczyć, tylko przez to nieraz, że ich nie rozumiemy. A nie rozumiejąc, nie widzą w tym naszej wspaniałej logiki cywilizacji, nie szanujemy.

Nieraz prawdopodobnie to właśnie przez nasz hałas setki humbaków giną na plażach. Mylą sonary wojskowe z pieśniami innych stworzeń ze swojego gatunku. Chcąc je poznać, zbliżyć się do nich, umierają na mieliznach w wielkim bólu.

Nadal wielu ludzi po prostu bestialsko zabija walenie, nie potrzebując już wcale ich miejsca czy tłuszczu.

Jak widać, nie umiemy szanować często nawet miejsca, z którego pochodzimy, a do którego nie należymy. Morskiej toni i jej pięknych, wrażliwych dzieci. Dzieci, które nieraz same chcą nas poznać.

Humbaki są bowiem jednymi z najciekawszych i najłagodniejszych stworzeń. Człowiek, tak przy nich zdawałoby się kruchy, może z nimi pływać bez szkody dla swojego zdrowia. Często owe kanarki morskie po prostu podpływają do ludzkich łodzi, chcąc się bawić, zaciekawione nami. Chcąc się zaprzyjaźnić, choć, gdy nie okaże się im szacunku, potrafią być niebezpieczne. Jak drażnione samce, które lubią być samotnikami. 

To spokojni wędrowcy morskich przestrzeni, których nie umiem nie kochać. Którym nie umiem nie być wdzięczny za ten podwodny świat niezwykłych pieśni. I za tą wdzięczność chciałbym być może, kiedyś coś dla nich zrobić.

Chciałbym się może do nich zbliżyć. Zrozumieć choć trochę to, co niezrozumiałe. Sprawić choć minimalnie by ludzie otworzyli na nie oczy, zaczęli szanować. Zaczęli szanować też ocean i wszystkie wspaniałe miejsca.

Chciałbym nieraz, żeby ludzie nie zapomnieli, skąd pochodzą. Kim są i do czego przynależą. Chciałbym, żeby nie musiało padać stwierdzenie " trzeba chronić humbaki", "trzeba chronić lasy deszczowe", "trzeba chronić Grenlandię", "trzeba chronić wilki".

Samo słowo chronić jest przerażające. Bo przed czym chronić? Przed człowiekiem, rzecz jasna. Przed człowiekiem, który sam zapomniał, że nie musi chronić czegoś- tylko powinien chronić tym samym siebie. Bo do tego wszystkiego przynależy i jest temu równy, choć tak bardzo przestał to rozumieć, od kiedy nie żyje w plemieniu, a w wielkiej, "wspaniałej" cywilizacji.

Lecz nie jestem tym razem naiwny. Choć wiem, że tak naprawdę niszczymy sami siebie niszcząc przy okazji resztę świata, który i tak sobie poradzi, gdy my znikniemy, mam świadomość, że większość ludzi nie zda sobie z tego nigdy sprawy. Wiem, że nie cofniemy się do czasu świadomości i łączności z tym, skąd pochodzimy i czym jesteśmy jako społeczeństwo, na to jest za późno, zdecydowanie za późno. Nigdy nie będziemy widzieć duchów świata już jak Aborygeni czy rozmawiać z Wielkim Duchem jak Indianie, nie licząc jednostek, wyjątków. Ale licząc całe społeczności, zamknięte w betonowych blokach, uzależnione od wirtualnej rzeczywistości? To niemożliwe.

Dlatego sam używam słowa chronić, choć utopijnie nieraz marzę, by go nie było, choć słowo "chronić" tak mnie boli Czy w stosunku do zwierząt, roślin, skał. Całej naruszonej już struktury świata, o którym zapominamy, zapominamy, jak bardzo też w niej jesteśmy.

Dlatego czasem marzę i o humbakach. I nie mówię, że to niemożliwe.

Wiecie, że co roku na wyspie Maui na Hawajach , każdej zimy podczas tzw. sezonu waleni na jednej z plaż obok miasta Kihei osadzony zostaje hydrofon, czyli urządzenie, które pozwala ludziom słyszeć "spod wody", słyszeć dźwięki tak dla nas zakazane. Morskie opowieści i modlitwy. Przez 24 godziny na jednej z plaż rozbrzmiewa śpiew humbaków, opowiadana jest nam, lądowym już tworom historia miłości. Historia samej Matki, jak wierzyli Polinezyjczycy. Raz możesz, nie wchodząc pod wodę, słyszeć to na żywo. Położyć się na piasku plaży i zanurzyć w oceanie. Wrócić do miejsca, które koi i odradza. Miejsca, gdzie doceniasz oddech.

Opowieści płyną spokojnie, opowieści o tym, kim także i my jesteśmy i skąd pochodzimy. Do czego należeć będziemy zawsze.

Więc leżę teraz w szpitalu i słucham opowieści humbaków nocami, wracam do oceanu, będąc jednocześnie więźniem swojego ciała. Ale moje serce i moja dusza nie są zniewolone i słuchają, ,słuchają tych, co nie muszą mówić słowem. Moje serce i moja dusza modli się też po swojemu.

Dziękuję więc humbakom nocami choć wielu osobom wydaje się to śmieszne i marzę nadal.

W tych marzeniach, które wcale nie są niemożliwe mam już wiele, wiele lat, o wiele za dużo by o tym mówić.

Leżę znów na plaży, nieopodal swojego domu, wokół którego rosną drzewa owocowe. Jest wieczór, spod wody nic nie słychać, ale wiem że tam są. Płyną pod wodą, w głębi oceanu który kocham. To moje miejsce, obok nich. Hawaje, Nowa Zelandia, może jeszcze inne miejsce? Jest plaża, jest ocean. A ja jestem spełniony, bo zrobiłem coś i dla nich. Chroniłem, choć zawsze tego słowa nie znosiłem. Zrobiłem coś też dla wielu ludzi i mimo krzywd, jakie im nieraz wyrządziłem, więcej było dobra, więc można uznać to za dobre życie. I nadal słucham opowieści, czasem widzę, jak wyskakują z wody, z gracją, z długimi płetwami wzdłuż ciała.

Mam wiele, wiele lat, nie 27 jak teraz, nie leżę w szpitalu. Jestem wolny, swobodny, jest we mnie ogrom ciepła, a nie strachu. Bo przecież właśnie tak ma być.

Zapada wieczór i zapada spokojny wieczór we mnie. Tak można umrzeć. Na plaży, w spokoju, w swoim miejscu po wielu zaskakujących w życiu przeżyciach. Jak Indianie, zasnąć, choć nie w górach, a na piasku plaży.

Humbaki śpiewają mi historię o pięknym odchodzeniu, ale przede wszystkim o pięknym życiu, spełnionym. Śpiewają o spokoju głębokiego oceanu, o miłości, o jedności wszystkich stworzeń.

Wyśpiewują zapomnianą pod słońcem pieśń.

Ja obiecuję, że o niej nigdy nie zapomnę. Nawet teraz, w tym momencie. Nie zapomnę opowieści rozumianej sercem.